De gemeenten maken zich zorgen over de uitvoerbaarheid en financiering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze zorgen komen voort uit discussies, studies, vooroordelen, pilotprojecten voortkomende uit de Crisis- en Herstelwet en centraal te monitoren proefprojecten. Volgens het accoord dat de minister begin 2019 sloot met de VNG zouden er enkele duizenden moeten zijn. Het werden er slechts een handjevol in anderhalf jaar tijd.

Vertrouwen

Hoe dat komt? Opdrachtgevers zien geen toegevoegde waarde en gemeenten zien geen noodzaak om te oefenen met de wet die in 2022 in gaat. Ook omdat het geld kost. Aannemers zijn nog het meest bereidwillig maar zijn niet de initiator, en waarom zouden ze ook? Nu de datum van invoering nadert wordt de discussie bij gebrek aan ervaringsgegevens vooral gevoerd op basis van hypotheses. Om te kunnen handhaven moet de gemeente gaan vertrouwen op de waarnemingen en beoordelingen van een private kwaliteitsborger. Dat  vertrouwen is er niet, getuige de brief die de VNG op 12 mei 2020 stuurde naar de Eerste en Tweede Kamer waarin gewaarschuwd wordt voor dubbel werk dat men voorziet bij de uitvoering door gemeenten en kwaliteitsborgers.

Aansprakelijkheid

Vorige maand werd in Heesch een blok van zeven rijtjeshuizen ontruimd vanwege instortingsgevaar. De scharnierkap was 15 jaar geleden niet goed bevestigd en de gemeente heeft dit kennelijk over het hoofd gezien. Dat zou een private kwaliteitsborger ook kunnen overkomen. Die heeft dan echter een groter probleem dan alleen maar iets uit te leggen. Naast het feit dat de kwaliteitsborger zijn accreditatie kan verliezen is deze dan waarschijnlijk aansprakelijk wegens wanprestatie als deze zijn aansprakelijk niet heeft beperkt of uitgesloten in de opdracht. Is dat wel gedaan, dan komt het probleem (de vergoeding van de schade) alsnog bij zijn opdrachtgever en/of de eigenaren van de huizen terecht. De gemeente zou bij zo’n fout aansprakelijk kunnen zijn op grond van onrechtmatige daad wegens falend overheidstoezicht, maar dat blijkt in de praktijk heel erg lastig. Zie deze uitleg van Nysingh advocaten.

Veel gemeenten controleren afhankelijk van beschikbare capaciteit, sommige zelfs helemaal niet. Geruisloos. Dit is geen publiek geheim, zoals er ook voorbeelden zijn van gemeentelijke toezichthouders die niet ongevoelig zijn voor druk of ongedocumenteerde tegenspraak van opdrachtgevers of aannemers. Veelal moet de opdrachtgever het samen met zijn bouwpartners maar zien op te lossen.

Risico’s

De risico’s voor de gevolgen van uitvoeringsfouten liggen niet bij de gemeenten. Deze liggen vooral bij de opdrachtgever en de aannemer, waarbij de Wkb voor de aannemer voorziet in een verbreding van diens aansprakelijkheid.  In opdracht van OmgevingsdienstNL, de vereniging van 29 regionale uitvoeringsdiensten, analyseerde bureau Berenschot recent de risico’s voor gemeenten. Dit onderzoek is gepubliceerd onder https://www.berenschot.nl/actueel/2020/juli/gemeentelijke-financien/. Hierin gaat het vooral over de financiële risico’s vanwege onvoldoende dekking voor het uitvoeren van gemeentelijke taken. Berenschot beveelt onder meer aan om op basis van de veranderende taken van de gemeente een financiële impactanalyse te maken, hierop de legesverordening te herzien en … te starten met proefprojecten. Niet onverstandig, het is zo 2022.

Hulp nodig?

BouwKwaliteit Plus biedt ondersteuning in kwaliteitsborging voor opdrachtgevers en aannemers. Onze missie is de organisatie Wkb proof te maken om zo de kosten voor private borging waar mogelijk te reduceren. Neem vrijblijvend contact met ons op via info@bkplus.nl, of 0492 820999

BouwKwaliteit Plus heeft afgelopen jaar een aantal themasessies verzorgd. Vanwege de coronamaatregelen delen we onze kennis nu periodiek online. Afhankelijk van de actualiteit verzorgen we regelmatig online updates voor aannemers, opdrachtgevers, architecten en adviseurs. Volg BouwKwaliteit Plus op LinkedIn als je hiervan op de hoogte gehouden wenst te worden.